สีสันแห่งสายน้ำ
วันที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2555 เวลา 13:29:53 น.
 |
คอลัมน์ เพลินอุรา โดย เรวดี พงศ์ไชยยง
นอกจากนี้ ยังมีนิทรรศการภาพถ่าย ที่เผยแพร่ความสวยงามของบรรยากาศในเทศกาลลอยกระทงของแต่ละพื้นที่ ระหว่างวันที่ 24-28 พฤศจิกายน ที่เอเชียทีค เดอะริเวอร์ ฟร้อนท์ ซึ่งเปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวทั้งคนไทยและต่างชาติได้ชื่นชมความหลากหลายและรับรู้ถึงความสำคัญของงานลอยกระทง ที่เป็นเอกลักษณ์ประจำชาติไทยด้วย ประเพณีลอยกระทง เป็นประเพณีของไทยที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาแต่สมัยสุโขทัย นิยมลอยกระทงในวันเพ็ญเดือน 12 เพื่อขอขมาต่อพระแม่คงคา บางหลักฐานเชื่อว่าเป็นการบูชารอยพระพุทธบาทที่ริมฝั่งแม่น้ำนัมทามหานทีและบางหลักฐานก็ว่าเป็นการบูชาพระอุปคุตอรหันต์หรือพระมหาสาวก สำหรับประเทศไทย มีการจัดประเพณีนี้ขึ้นในทุกพื้นที่ทั่วประเทศ ลอยกระทงรัตนโกสินทร์ ปรากฏหลักฐานในพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) กล่าวไว้ว่า "ครั้นมาถึงเดือน 12 ขึ้น 14 ค่ำ 15 ค่ำ แรมค่ำหนึ่งพิธีจองเปรียงนั้น เดิมได้โปรดให้ขอแรงพระบรมวงศานุวงศ์ ฝ่ายหน้า ฝ่ายใน และข้าราชการที่มีกำลังพาหนะมาทำกระทงใหญ่ ผู้ถูกเกณฑ์ต่อเป็นถังบ้าง ทำเป็นแพหยวกบ้าง ทำประกวดประขันกันต่างๆ ทำอย่างเขาพระสุเมรุทวีปทั้ง 4 บ้าง และทำเป็นกระจาดชั้นๆ บ้าง วิจิตรไปด้วยเครื่องสด คนทำก็นับร้อย คิดในการลงทุนทำกระทงทั้งค่าเลี้ยงคนและพระช่าง การทำกระทงใหญ่ในลักษณะดังกล่าวนี้ น่าจะมาแต่รัชกาลที่ 1 จนถึงรัชกาลที่ 3 ครั้นมาถึงรัชกาลที่ 4 ทรงเห็นว่าเป็นการสิ้นเปลือง จึงโปรดให้ยกเลิกเสีย และโปรดให้พระบรมวงศานุวงศ์ ทำเรือลอยประทีป แทนกระทงใหญ่ถวายองค์ละลำ เรียกว่า "เรือลอยประทีป" ส่วนประเพณีลอยกระทง เผาเทียน เล่นไฟ เป็นประเพณีบูชาด้วยประทีปที่มีมาแต่งครั้งกรุงสุโขทัย ตามที่ปรากฏหลักฐานในหลักศิลาจารึก พ่อขุนรามคำแหงหลักที่ 1 และในหนังสือตำรับท้าวศรีจุฬาลักษณ์หรือตำนานนางนพมาศ ซึ่งเป็นพระสนมเอกของพระมหาธรรมราชาที่ 1 (พญาลิไท) แห่งกรุงสุโขทัย ได้กล่าวถึงวันเพ็ญเดือนสิบสองว่า เป็นเวลาเสด็จประพาสลำน้ำตามพระราชพิธี ในเวลากลางคืนและได้มีรับสั่งให้บรรดาพระสนมนางในทั้งหลายตกแต่งกระทงประดับดอกไม้ ธูปเทียนนำไปลอยน้ำหน้าพระที่นั่ง ในคราวนั้นท้าวศรีจุฬาลักษณ์หรือนางนพมาศพระสนมเอก ได้คิดประดิษฐ์กระทงเป็นรูปดอกบัวโกมุทขึ้น ด้วยเห็นว่าเป็นดอกบัวพิเศษที่บานในเวลากลางคืน เพียงปีละครั้งในวันดังกล่าว สมควรทำเป็นกระทงแต่งประทีปลอยไปถวายสักการะรอยพระพุทธบาท เมื่อพระร่วงเจ้าได้ทอดพระเนตรเห็นก็รับสั่งถามถึงความหมาย นางก็ได้ทูลอธิบาย จนเป็นที่พอพระราชหฤทัย นอกจากประวัติความเป็นมาของประเพณีที่รู้จักกันไปทั่วโลกแล้ว ยังมีข้อมูลการจัดงานของแต่ละจังหวัดให้เลือกชมเลือกพิจารณา อาทิ งานประเพณีลอยกระทงสายไหลประทีป 1,000 ดวง ชิงถ้วยพระราชทานพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ประจำปี 2555 จ.ตาก ชื่นชมการลอยประทีป ชมกระทงนำ กระทงกะลา กระทงปิดท้ายของกระทงทุกสายที่ส่งเข้าประกวด งานประเพณียี่เป็ง จ.เชียงใหม่ ที่มีประกวดโคมบูชาและนิทรรศการโคมบูชา การแสดงพื้นบ้าน ศิลปวัฒนธรรมล้านนา รวมถึงการสาธิตประดิษฐ์โคม ตุง ล้านนา และกระทง ที่เป็นการลอยโคมขึ้นฟ้า ต่างจากการลอยกระทงลงน้ำ แต่ให้ความสวยงามไม่แพ้กัน ส่วนในภาคกลาง หลายจังหวัดจะมีการจัดงานประกวดกระทงและนางนพมาศ ตลอดจนการแสดงศิลปวัฒนธรรมหลากหลายความบันเทิงรูปแบบต่างๆ เช่น งานลอยกระทงกาบกล้วยเมืองแม่กลอง อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม กว่า 1 แสนใบ ตลอดลำน้ำแม่กลอง ใกล้ที่ไหนไปที่นั่น ที่สำคัญอย่าสนุกกันจนหลงลืมความเป็นประเพณีที่ดีงาม ที่เพลิดเพลินได้แบบคนมีวัฒนธรรม หน้า 5,มติชนรายวัน ฉบับวันอาทิตย์ที่ 25 พฤศจิกายน 2555 |
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น